Дэпартаваныя са шляхецкіх ваколіцаў ў «аддаляныя губерні Расіі» падчас Студзенскага паўстання 1863–1864 гг.

    Archiwum > Przegląd Środkowo-Wschodni t. 1/2016 > Spis treści > Дэпартаваныя са шляхецкіх ваколіцаў ў «аддаляныя губерні Расіі» падчас Студзенскага паўстання 1863–1864 гг.

doi: 10.32612/uw.2543618X.2016.pp.101-121

Вячаслаў Швед

http://orcid.org/0000-0002-2878-6231

Abstrakt PL

W artykule zreferowano temat represji, które dotknęły szlachtę województwa grodzieńskiego za udział w powstaniu 1863–1864 r. Obejmowały one głównie deportacje oraz palenie majątków szlacheckich. Szczuki w powiecie grodzieńskim zostały spalone 24– 25.07.1863 r. (daty podane są wg starego stylu), deportowano 15 rodzin; Jaworówka w powiecie białostockim – spalone 18.08.1863, deportowano 14 rodzin; Penyashki, powiat Pruzhanski – 08.09.1863, 40 osób; Lukowica, powiat bielski – 20.09.1863, 42 rodziny; Prushanka-Baranka, powiat bielski – 24.05.1864, 11 rodzin. W ten sposób wykonano „plan Murawjowa”. Palenie majątków i deportacja mieszkańców w bliskiej perspektywie miała za zadanie zastraszenie szlachty i odsunięcie jej od ruchu powstańczego, by w ten sposób ugasić powstanie. W dalszej perspektywie konfiskata gruntów i nieruchomości miała podważyć stabilność gospodarczą szlachty, żeby nie mogla ona finansować kolejnych buntów. Majątki szlacheckie planowano zasiedlić rosyjskimi ziemianami w celu wzmocnienia „elementu rosyjskiego” w „Kraju Zachodnim”.

Abstract EN

The author talks about the deportation of the population and the burning of the gentry outskirts of Grodno province for participating in the uprising of 1863–1864. (Old Style date): Szczuky Grodno district (burned 24–25.07.1863 g, 15 families); Yavorovka Belastokski district (18.08.1863, 14 families); Penyashki Pruzhany district (08.09.1863, 40 persons.); Bulb county Belsky (20.09.1863, at 42 families); Prushanka- Baranka Belsky district (24.05.1864, at 11 families). Thus performed “Muravyova system”. Burning nobiliary outskirts of deportation and residents were to decide the next and perspective tasks. Initially intimidated gentry and detach it from the rebel movement and thereby extinguish the uprising. And the future of the gentry save land, property – undermining economic position that it does not fund future muggle revolt. In the gentry land it was planned to have a Russian landowners in order to strengthen the “Russian element” in the “Western Region”.

Słowa kluczowe PL: powstanie 1863–1864, deportacja, konfiskata, przesiedlenie, „odległe gubernie Rosji”

Keywords EN: Uprising 1863–1864, deportation, confiscation, relocation, remote regions of Russia

Pełny tekst / Full text PDF (IN BELARUSIAN)

Bibliografia / References

  1. Восстание в Литве и Белоруссии 1863–1864, Москва 1965.
  2. Муліна С., Удзельнікі паўстання 1863 года з Заходняга краю ў заход – несібірскай ссылцы, „Arche” 12/2010, c. 258–268.
  3. Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (НГАБ) у Гродне, ф. 1, воп. 34, с. 2025.
  4. НГАБ у Гродне, ф. 1, воп. 31, с. 57.
  5. НГАБ у Гродне, ф. 1, воп. 6, с. 372
  6. НГАБ у Гродне, ф. 1, воп. 6, с. 507.
  7. НГАБ у Гродне, ф. 3, воп. 6, с. 22.
  8. Радзюк А., Знішчэнне шляхецкіх ваколіцаў на Гродзеншчыне ў 1863–1864 гг., „Arche” 12/2010, c. 151–173.
  9. Katalog miejsc pamięci powstania styczniowego w województwie pod- laskim, Białystok 2013, s. 35.
  10. Pawłowicz E. Wspomnienia. Nowogródek, więzienie–wygnanie, Lwów 1887.
  11. Powierza P., Wspomnienia z Powstania Styczniowego 1863 roku. Testament moralny autora, Białystok 1996.

Copyright © 2016 by Вячаслаў Швед

License URL: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/deed.en