Дзейнасць беларускіх прасавецкіх арганізацый y Чэхаславакіі ў 1920-я гады

    Archiwum > Przegląd Środkowo-Wschodni t. 4/2019 > Spis treści > Дзейнасць беларускіх прасавецкіх арганізацый y Чэхаславакіі ў 1920-я гады

doi: 10.32612/uw.2543618X.2019.pp.449-478

Андрэй Буча

https://orcid.org/0000-0002-2638-4909

Abstrakt PL

Działalność prosowieckich organizacji białoruskich w Czechosłowacji w latach 20. XX wieku

W 1920 roku Praga została politycznym, intelektualnym, akademickim, naukowym i badawczym centrum Białorusinów za granicą. Kilkaset młodych Białorusinów pobierało naukę na czechosłowackich uczelniach wyższych, tu też żyli i pracowali politycy białoruscy. W latach 20. XX wieku dużą popularność wśród praskich Białorusinów zyskały idee smienowiechowstwa. W tym okresie w Pradze działało wiele prosowieckich organizacji białoruskich. Komunistyczna partia (bolszewików) Białorusi i przedstawiciel Związku Radzieckiego w Republice Czechosłowackiej skutecznie podtrzymywali nastroje prosowieckie wśród emigrantów białoruskich. Po ukończeniu studiów w Republice Czechosłowackiej większość członków stowarzyszeń białoruskich o orientacji sowieckiej przeniosła się do Białoruskiej SRR.

Abstract EN

The activities of Belarusian pro-Soviet organizations in Czechoslovakia in the 1920s

In 1920s Prague was the political, intellectual, academic, scientific and research center of Belarusians abroad. Hundreds of Belarusian students studied in Czechoslovakia, also Belarusian public and political figures lived and worked there. In 1920s ideas of Smenovekhovtsy have gained much popularity among Prague Belarusians. During this period in Prague were a number of Belarusian pro-Soviet organizations. The CP(b)B and Soviet representative in the Czechoslovak Republic eff effectively fulfill development of the movement pro-Soviet orientation among Belarusian emigrants. After graduating from high schools of the Czechoslovak Republic the majority of pro-Soviet Belarusian associations moved to the Belarusian SSR.

Słowa kluczowe PL: Czechosłowacja, diaspora białoruska, okres międzywojenny

Keywords EN: Czechoslovakia, Belarusian diaspora, interwar period

Pełny tekst / Full text PDF (IN BELARUSIAN)

Bibliografia / References

  1. A., Kryvickaje (Biełaruskaje) Kulturnaje Tawarystwa d-ra Franciška Skaryny, „Krynica” 1925, nr 28.
  2. Kolenovská D., Běloruská emigrace v Československu (1918–1939), „Soudobé dějiny” 2007, nr 1.
  3. Ад рэдакцыі, «Прамень» 1926, № 1.
  4. Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі. Т. 1. Кн. 2. Фонд № 582 Дзяржаўнага Архіву Літвы («Рада Міністраў Беларускай Народнай Рэспублікі»), укл. С. Шупа, Vilnius, New York, Мінск, Praha 1998.
  5. Баршчэўскі А., Беларуская эміграцыйная пісьмовасць, Warszawa 2004.
  6. Беларускія студэнты ў Чэхаславаччыне, «Беларус» 1973, № 195.
  7. Дабрасельскі, Беларуская калёнія ў Празе-Чэшскай, «Сялянская ніва» 1926, № 3.
  8. Жук-Грышкевіч Р., Жыцьцё Вінцэнта Жук-Грышкевіча, Toronto 1993.
  9. Жыцьцё беларускага паступовага студэнства ў Празе, «Прамень» 1926, № 1.
  10. Заяц Л., Беларусы ў Чэхаславакіі, «Савецкая Беларусь» 1926, № 143.
  11. Знешняя палітыка Беларусі. Зборнік дакументаў i матэрыялаў. Т. 2, скл.: У. Міхнюк; рэдкал.: І. Антановіч i інш., Мінск 1999.
  12. Знешняя палітыка Беларусі. Зборнік дакументаў i матэрыялаў. Т. 3, скл.: У. Міхнюк; рэдкал.: У. Ракашэвіч i інш., Мінск 2001.
  13. Идеологическая деятельность Компартии Белоруссии. 1918–1945. Сборник документов. Ч. 1, сост.: Н. С. Сташкевич, редкол.: Р. П. Платонов и др., Минск 1990.
  14. Калеснік У., Ветразі Адысея, Мінск 1978.
  15. Калеснік У., Пражскі эпісталярый [у:] Усё чалавечае: літаратурныя партрэты, Мінск 1993.
  16. Калеснік У., Пражскі эпісталярый, «Полымя» 1990, № 9, 10.
  17. Лаўскі В., З жыцьця беларускага студэнства на чужыне, «Студэнская думка» 1928, № 1.
  18. Лісты Уладзіміра Жылкі да Антона Луцкевіча, публ., падрыхт. тэксту, камент. А. Сідарэвіча [у:] Шляхам гадоў: гісторыка-літаратурны зборнік, укл. Я. Янушкевіч, рэдкал.: Г. Кісялеў i інш., Мінск 1994.
  19. Ляхоўскі У., Ад гоманаўцаў да гайсакоў. Чыннасць беларускіх маладзёвых арганізацый y 2-й палове ХІХ ст. – 1939 г., Białystok, Vilnius 2012.
  20. Ляхоўскі У., Беларускія студэнцкія арганізацыі ў Чэхіі [у:] Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 2, Мінск 2003.
  21. Ляхоўскі У., Грамадска-культурная чыннасць беларускай дыяспары ў Чэхаславакіі ў 1921–1938 гг. [у:] Ёсць на карце месца… Грамадска-культурная чыннасць беларускай i расійскай эміграцыі ў Чэхаславакіі. 1921–1938. Каталог, укл. Т. Воранава, Мінск 2002.
  22. Мирочицкий Л., Белорусско-чехословацкие культурные и научные связи, Минск 1981.
  23. Місарэвіч Я., Каралёў М., І. С. Дварчанін: гісторыка-біяграфічны нарыс, Гродна 1995.
  24. Муха-Мухновский Г., Пути-дороги, Минск 1973.
  25. Пашкевіч А., Справа «Беларускага нацыянальнага цэнтру» паводле сведчанняў былых актывістаў Кампартыі Заходняй Беларусі, «Спадчына» 2006, № 1.
  26. Траццяк С., Рэвалюцыйная хваля беларускай эміграцыі [у:] Гісторыя Беларусі. Т. 5. Беларусь y 1917–1945 гг., рэдкал.: М. Касцюк i інш., Мінск 2007.
  27. Трус М., Захаванасць традыцый, пераемнасць клопатаў. Слова i пасляслоўе пра візіт Янкі Купалы ў Чэхаславакію ў 1927 г., «Роднае слова» 2012, № 6.
  28. Хроніка, «Перавясла» 1923, № 1.
  29. Хроніка, «Перавясла» 1924, № 2.
  30. Хроніка. Чэхаславакія, «Наш прамень» 1927, № 1.
  31. Ціхаміраў А., Эміграцыя [у:] Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 2, Мінск 2003.
  32. Чмарава М., Шляхі ўзаемнага пазнання: беларуская літаратура ў Чэхаславакіі (1920–1945 гг.), Магілёў 2004.
  33. Эміграцыя, «Прамень» 1926, № 1.

Copyright © 2019 by Андрэй Буча

License URL: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/deed.en