Маяковский на сценах венгерского театра

    Archiwum > Przegląd Środkowo-Wschodni t. 2/2017 > Spis treści > Маяковский на сценах венгерского театра

doi: 10.32612/uw.2543618X.2017.pp.217-247

Oliwia Kasprzyk

http://orcid.org/0000-0002-6198-9903

Abstrakt PL

Artykuł poświęcony jest próbie syntetycznego ujęcia problemu teatralnych realizacji utworów i biografii Władimira Majakowskiego na Węgrzech. Proces recepcji literatury rosyjskiej, w tym i Majakowskiego był na Węgrzech utrudniony z powodu silnej odmienności kulturowej i językowej kraju. Po raz pierwszy twórczość Majakowskiego trafiła do węgierskiego czytelnika w czasach politycznego napięcia, w okresie „białego terroru”. Mimo okoliczności, grunt okazał się podatny – część społeczeństwa, w tym literatów, pozytywnie odebrała rewolucję 1917 roku, a Majakowski widziany był jako rewolucjonista formy, ale przede wszystkim po 1945 roku, jako trybun ludów. Taki stosunek do Majakowskiego jako naczelnego głosu rewolucji proletariackiej i twórcy ważnego dla formowania się poetyki socjalistycznej jest obecny w teatrze węgierskim aż do lat 70. Potem, gdy nastąpiła rewolucja teatralna, akcent przeniesiony został na nowatorstwo formy. Mimo to trudno mówić o różnorodności repertuarowej – teatr węgierski zdecydowanie zdominowała Łaźnia, z nielicznymi wystawienia mi Pluskwy czy, dopiero współcześnie, wariację na temat twórczości Majakowskiego, która po raz pierwszy wprowadziła na scenę węgierską fragmenty Misterium Buffo.

Abstract EN

Mayakovsky on the Hungarian Stage

The article offers a synthetic review of Hungarian theatrical realizations of Mayakovsky’s biography and works. The process of reception of Russian literature, including Mayakovsky, in Hungary was hindered by country’s strong cultural and language distinctness. For the fi rst time Mayakovsky’s works reached Hungarian reader during politically strained times, namely the period of “white terror”. Despite the circumstances, the ground was fertile – part of the society, including writers positively received the Revolution of 1917, while Mayakovsky was seen as the voice of the revolutionary forms and after 1945 as a tribune of the people. This attitude towards Mayakovsky – seen as the main voice of the proletarian revolution and key author in the process of the formation of socialist poetics – is noticeable in the Hungarian theater until the 1970’s. Then, after a theatrical revolution, accent was placed on his innovative forms. Although there was no real diversity in the repertoire – Hungarian theater was dominated by The Bathhouse, with some exceptions for The Bedbug, or, just until recently, a variation of the works of Mayakovsky, which for the first time introduced fragments of Mystery-Bouff e onto the Hungarian stage.

Słowa kluczowe PL: Majakowski, teatr węgierski, recepcja literatury rosyjskiej, dramaturgia radziecka

Keywords EN: Hungarian theatre, reception of Russian literature, Soviet drama

Pełny tekst / Full text PDF (IN RUSSIAN)

Bibliografia / References

  1. Botka F., Majakovszkij ismeretlen „színház-kiáltvány”-a, „Filológiai Közlöny”, 3–4(VII)/1961, s. 417–418.
  2. Botka F., Majakovszkij Magyarországon (1945 el ő tt), [w:] G. G. Kemény (red.), Tanulmányok a magyar-orosz irodalmi kapcsolatok köréből III, Budapest 1961, s. 173–250.
  3. Botka F., Мajakovszkij a magyar munkásság színpadain, „Nagyvilág”, 11/1959, s. 1708–1715.
  4. Danileszk R., Polgártársak! A vodka méreg!, http://www.jesz.pte.hu/majkovkrit.html.
  5. József F., Венгерско-русские литературные отношения в 1917–1919 гг, tłum. Л. Сергеева, [w:] Венгерско-русские литературные связи, Москва 1964, s. 197–235.
  6. Fenyő L., Az Új Föld előadóestje, „Nugyat” 1926, http://epa.oszk.hu/00000/ 00022/00406/12609.htm.
  7. Fodor G., Még egyszer a Gőzfürdőről, „Egyetemi Lapok”, 10 listopada 1962, s. 4.
  8. György P., …Gőzfürdő, és ki az, akit megfürdet?, „Színház”, 5/1985, s. 18.
  9. Gizińska Cs., Dramat węgierski lat 1945–1989 i jego życie na scenach polskich, Warszawa 2004.
  10. Hárs G., Kit csíp a Poloska?.., „Élet és Irodalom”, 28 października 1960 [b. s.].
  11. Karinthy F., Az új foradalom, „Pesti Napló”, 18 marca 1917 [b. s.].
  12. Komlós J., Majakovszkij komédiája a Vígszínházban, „Magyar Nemzet”, 16 października 1960, [b. s.].
  13. Lengyel B., Majakovszkij Magyarországon a felszabadulás előtt, [w:] E. Kovács, M. Mayer (red.), Magyar-orosz történelmi kapcsolatok, Budapest 1956, s. 407–421.
  14. Majakowszkij W., Színház-kiáltvány!, „Magyar Írás” 1926, s. 86.
  15. Lukács I., Találkozás Majakovszkijjal, „Művelt Nép”, 16/1955, s. 6.
  16. Mészáros T., Megyünk-e a jövőbe? „Új Tükör”, 15/1985 [b. s.].
  17. Nagy P., Nagy Péter színházi levele: Egy izgalmas tévedésről, „Somogy Megyei Néplap” 18 października 1964 [b. s.].
  18. Nánay I., Rendez ő i látomás – színházi valóság, „Színház”, 4/1978, s. 27.
  19. Radó G., Majakovszkij magyar fordításai (1921–1950 ), „Irodalomtörténet”, 3/1951, s. 316–337.

Copyright © 2017 by Oliwia Kasprzyk

License URL: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/deed.en